boom in tropisch oerwoud
Bijlhout is het Surinaams-Nederlandse woord voor timmerhout. Hout dat je redelijk makkelijk kunt bewerken, in tegenstelling tot hardhout zoals bijvoorbeeld mahonie. Bijlhout is ook de naam voor de wana-boom, het meest gebruikte timmerhout.
Houtplantages Naast suiker- en koffieplantages werden de hoger-gelegen gronden ook als houtplantage geëxploiteerd. Plantage is hier eigenlijk niet het goede woord, omdat men geen hout aanplantte: het bestaande bos werd gekapt. Niet in zijn geheel, alleen de bomen die bruikbaar waren én die je kon omhakken en ter plekke in kleinere balken en planken zagen werden gebruikt. De rest bleef staan. Het gezaagde hout werd gedragen naar de dichtsbijzijnde rivier, meestal door de vrouwen, en dan naar de plantage gebracht. Van daaruit via de rivieren naar Paramaribo waar het werd verkocht als bouwhout, vrijwel alle gebouwen in de kolonie waren van dit hout gemaakt.
De meeste houtplantages lagen aan de Parakreek, ten zuiden van Paramaribo in de richting van het internationale vliegveld in Zanderij.
Een deel van de houtplantages in Para (Bakhuis 1930)
Hoe vel je een boom? Met alleen bijlen, zagen en kapmessen (houwers) wisten de tot slaafgemaakten bomen te vellen en te verzagen.
Eerst bouwde je een stellage om de boom boven de plankwortels met een bijl om te hakken. Dan zaagde je de takken af en bouwde je een tweede stellage ongeveer 2 meter boven de grond, waarop je de stam met vereende krachten schuin omhoog duwde. Alleen zo konden twee mannen met een lange bladzaag, één bovenop de stam en de ander eronder, verticaal de stam in planken zagen. Dit duurde meerdere dagen.